Dit artikel heb ik in 2008 voor een opdrachtgever geschreven op basis van research. Pas jaren later kwam ik zelf in aanraking met een MLM systeem omdat het de enige manier is om aan Powerstrips te komen. Een prima product waar ik best wat aan heb gehad, maar van het verdienmodel en bijbehorende beïnvloeding was ik minder gecharmeerd.
Het bevestigde helemaal het beeld van dit jaren ervoor geschreven artikel.
Op internet kom je regelmatig advertenties tegen van bedrijven waarvoor je als verkoper op kunt treden. Vaak gaat het om producten als voeding-supplementen, gezondheidsproducten, persoonlijke verzorgingsproducten en make-up. Een al decennia oude MLM-onderneming is Tupperware en andere bekende voorbeelden zijn Avon, Euphony en Herbalife. Hoe werkt Multi Level Marketing en waar moet je op letten?
Multi Level Marketing wordt ook wel “netwerk marketing”, “relatie-marketing” of afgekort MLM genoemd. Het is een zakelijk model, waarbij producten of diensten worden verkocht via een gelaagd systeem van vertegenwoordigers, distributeurs of consultants. De omzet van een individuele consultant kan niet alleen toenemen door meer producten te verkopen, maar ook door meer mede-consultants aan zich te verbinden. Ook deze wederverkopers krijgen weer anderen “onder zich”, waardoor een gelaagd netwerk ontstaat. Als MLM-consultant ben je een zelfstandige ondernemer en geen werknemer van het “moederbedrijf”, zoals de fabrikant of leverancier van de producten die je verkoopt wordt genoemd. Arbeidsrechtelijk gezien werk je op freelance basis en ben je niet in dienst van het bedrijf. Zo ontstaat er een goedkoop, maar groot distributienetwerk met een diepere marktpenetratie en een optimaal gebruik van mond-op-mond-reclame.
Beloning vindt plaats door middel van provisie of bonussen.
Omdat er een verschil is in de inkoop- en de verkoopprijs, zowel aan klanten als aan de consultants die via jou werken, is er een
marge die je in je zak kunt steken. Een enkele keer wordt je ook direct beloond voor de werving van nieuwe consultants, maar meestal verhoogt de door jouw geworven consultant je omzet.
Bij de meeste MLM-bedrijven moet je inschrijfgeld betalen, dan wel een startpakket kopen, een hoeveelheid producten die je zelf kunt gebruiken en verkopen. Ook zul je vaak promotiemateriaal, zoals foldertjes, monstertjes en demonstratie-materiaal moeten inkopen. Cursussen die worden verzorgd door het moederbedrijf zijn meestal gratis, maar wanneer consultants onderling cursussen en motivatie-bijeenkomsten organiseren, betalen ze vaak een bijdrage voor de onkosten als zaalhuur. Door consultants die het al ver geschopt hebben, worden soms handboeken of instructieve CD's verkocht aan nieuwe collega's, de zogenaamde tools-business.
Het systeem van Multi Level Marketing wordt wel vergeleken met de verboden piramidespelen, maar dat is niet helemaal terecht. Hoewel de structuur vergelijkbaar is, worden er in het geval van een piramidespel geen producten verkocht, maar geld ingelegd om te gokken. Bij Multi Level Marketing staat de verkoop van producten centraal, die worden ingekocht voor een reële prijs met het doel om ze met winst te verkopen. Toch is het onderscheid niet altijd even duidelijk. In het geval van ACN Telecommunicatie zijn er in landen als België, Finland en Australië al beperkingen opgelegd, nadat werd aangetoond dat dit MLM-bedrijf toch enkele piramidespel-achtige trekjes vertoonde. Ook op zuivere, niet piramidespel-achtige Multi-Level Marketing bedrijven is nogal wat kritiek te leveren, al zul je dit telkens nauwkeurig moeten beoordelen voor het bedrijf waarvoor je wilt gaan werken.
Om te beginnen worden consulenten in het algemeen nogal dubieus geworven. Je vindt dan ook irritant vaak advertenties op vacaturesites, prikborden en discussie-fora. Het product waar het om gaat wordt in deze advertenties steevast niet genoemd en de indruk wordt gewekt dat het om een reguliere, vaste baan gaat.
De freelance status, met verplichtingen ten opzichte van de fiscus en inschrijving bij de Kamer van Koophandel, wordt vaak gezwegen tot de consultant zich heeft ingeschreven.
Ook worden er, niet zozeer door het moederbedrijf maar door consulenten die nieuwe aan zich willen binden, regelmatig gouden bergen beloofd. De indruk wordt gewekt dat je er snel rijk mee kunt worden. Hiervoor moet je natuurlijk niet alleen verkopen, maar vooral zorgen dat er zo veel mogelijk anderen voor je werken.
In de praktijk verdienen de meeste consulenten er een centje bij en voorzien hun vrienden, familie en kennissen van de producten, als deze laatsten daar al behoefte aan hebben. Voor zover er door een enkeling grof geld wordt verdiend, geldt dat voor degenen die veel consultants “onder zich” hebben, want die vangen ook de commissie voor de producten die het voetvolk heeft verkocht.
Je kunt je echter wel vragen of het ethisch verantwoord is om op deze manier je geld te verdienen. De consultants in de onderste regionen komen vaak al gauw tot de ontdekking dat hun inkomsten verwaarloosbaar zijn, terwijl zij wel inkomsten hebben gegenereerd voor degenen in de levels boven hen. Omdat zij in principe al het verkoopwerk doen, maar er nauwelijks iets mee verdienen, houdt het merendeel er in de loop van de tijd mee op. Om die reden moeten er dus altijd weer nieuwe consultants worden geworven, hetgeen de misleidende advertenties verklaart.
Als je er niet van uitgaat dat je schathemelrijk wordt, al dan niet over de rug van anderen, hoef je niet zonder meer met een bocht om het systeem heen te lopen. Zoek vooral eerst goed uit of het moederbedrijf zuiver op de graat is, of dat er al rechtszaken lopen vanwege piramide-constructies. In bonafide MLM-bedrijven is de voorlichting transparant en zijn de inschrijvings- en startkosten reëel, dat wil zeggen in verhouding met hetgeen je later kunt verdienen.
Als je achter een bepaalde groep producten staat, en je hebt een grote vriendenkring met dezelfde interesse, bijvoorbeeld make-up of voeding-supplementen en andere gezondheidsproducten, dan is het misschien best een leuke tijdsbesteding en bijverdienste naast je gewone baan. En wie weet, gaat het op den duur wel zo goed lopen dat je je vaste baan eraan kunt geven. Maar dat zul je op langere termijn moeten bekijken.
Heb je geen baan maar een uitkering, zoek dan goed uit of de eventuele inkomsten en je status als zelfstandig ondernemer, deze niet in gevaar brengen. Als je aan de slag gaat als consulent, let er ook op dat je de producten aan je vrienden aanbiedt, en niet opdringt, want anders loop je het risico dat je door je verkooppraatjes je vrienden kwijtraakt.
Kortom, gebruik je gezonde verstand en wees reëel.
